Svjetska zdravstvena organizacija (SZO)

Svjetska zdravstvena organizacija (link vodi ka aktivnostima kancelarije u Crnoj Gori) je posebna organizacija Ujedinjenih nacija koja djeluje kao koordinirajuće tijelo međunarodnog javnog zdravstva. Osnovana je 1948. i zasjeda u Ženevi. Ima za cilj da dovede sve narode na najviši mogući nivo fizičkog i mentalnog zdravlja i spokoja; da se bori protiv velikih endemskih bolesti i epidemija, i da doprinosi razvoju higijene; da koordinira međunarodnu akciju u oblasti zdravstva; da doprinosi napretku naučne i stručne saradnje u oblasti medicine.

Preporuke Svjetske zdravstvene organizacije u vezi s koronavirusom:

• Na osnovu iskustva do sada, novi koronavirus može da se prenese na drugu osobu po svim vremenskim uslovima (vlaga, toplota, hladnoća, vlažnost vazduha...). Koronavirus može da se dobije po svim vremenskim uslovima;
• Ali, u kojoj god klimi da živite, poštujte savjete prevencije koje država u kojoj boravite predlaže. Najbolji način da se zaštitite od koronavirusa (COVID-19) je da često perete ruke. Odstranite viruse koji mogu da se nalaze na rukama i izbegnite infekciju koja bi se dogodila kada bi inficiranim rukama dodirnuli oči, nos, usta ili neki dio sluzokože;
• Često luftirajte prostor u kojem boravite;
• UV lampe ne mogu da sterelišu ruke ili bilo koji drugi dio kože. Zato i ne pokušavajte da koristite UV lampe za sterilizaciju;
• Toplomjeri su vrlo efikasni u detekciji koronavirusa. Povišena temperatura je siguran znak infekcije. Ali, toplomjer ne može da pokaže infekciju prije nego što se bolest razvije, i prije nego što osoba dobije povišenu temperaturu. Razlog tome je period inkubacije od 2 do 14 dana, koliko je potrebno da se razviju simptomi bolesti;
• Nanošenjem alkohola na cijelu površinu tijela neće ubiti virus koji se već nalazi u tijelu. Takođe, alkohol može da škodi odjeći, očima ili ustima. Alkohol i hlorin mogu da se koriste kao dezinfekciono sredstvo, ali ih treba koristiti pravilno.
• Vakcine protiv gripa ne štite od koronavirusa. Koronavirus je nov i drugačiji i zahtjeva posebnu vakcinu. Medicinski stručnjaci rade na vakcioni protiv 2019-nCoV, i Svjetska zdravstvena organizacija im svesrdno pomaže u tome; Iako vakcina protiv gripa ne pomaže protiv koronavirusa, pomaže u mnogim drugim slučajevima respiratornih infekcija. Svjetska zdravstvena organizacija predlaže da vakcinacijom štitite svoje zdravlje;
• Bijeli luk je zdrava hrana i ima neka antimikrobska svojstva. Svejedno, ne postoji istraživanje koje dokazuje da bijeli luk pomaže da se zaštitite od koronavirusa 2019-nCoV;
• Antibiotici ne pomažu protiv virusa, već protiv bakterija. Koronavirus je virus pa antibiotike ne bi trebalo koristiti kao sredstvo prevencije ili za liječenje virusa. Ipak, ako budete hospitalizovani zbog koronavirusa, vjerovatno će antibiotici biti terapija koja će am biti prepisana, iz razloga prevencija razvoja bakterija, koja je moguća kao posledica pada imunog sistema. Do danas, ne postoji nijedan medikament koji se preporučuje u liječenju infekcije koronavirusom (2019-nCoV). Uprkos tome, zaraženi virusom moraju dobiti adekvatnu njegu i moraju da se liječe a osobe sa težim oblikom moraju da dobiju i podršku i medicinsku pomoć. Detaljno na
  .

SZO: Izolacija nije dovoljna da iskorijenimo epidemiju

Generalni direktor Svjetske zdravstvene organizacije, Tedros Adanom Gebrejesus (Tedros Adhanom Ghebreyesus) je kazao kako SZO preporučuje šest mjera zemljama:

1. proširiti ljudske kapacitete zdravstvenih službi, obučiti zdravstvene radnike i upotrijebiti ih za suzbijanje širenja koronavirusa;
2. uspostaviti sistem za otkrivanje svakog sumnjivog slučaja na nivou zajednice;
3. povećati kapacitete i dostupnost testiranja;
4. identifikovati, prilagoditi i opremiti ustanove koje će se koristiti za liječenje i izolaciju pacijenata; 
5. je uspostaviti jasan plan za izolaciju kontakata zaraženih;
6. fokusirati cijele vlade na suzbijanje širenja koronavirusa. Detaljnije na linku.

Institut za javno zdravlje Crne Gore

na dnevnom nivou ažurira informacije o situaciji u vezi s koronavirusom, uključujući i broj zaraženih, kao i broj testiranih. Predlažemo da pratite njihov sajt ili u slučaju da korisite Tviter aktuelnosti pratite @ijzcg. U poslednje vrijeme možete pratiti i redovne press konferencije s početkom u 9.00 časova ujutru koje prenose crnogorski mediji (RTCG, TV Vijesti...)

Na ovom linku možete preuzeti info materijale  – postere, liflete i brošure o COVID-19, dok se koristan intervju doktora Senada Begića, odnosno odgovori na pitanja crnogorskih medija o novom koronavirusu dostupna su na linku.

Pored telefonske linije koju je pokrenuo Institut izrađena je i aplikacija za mobilne telefone o kojoj se možete informisati putem linka.

Nacionalno koordinaciono tijelo / Ministarstvo zdravlja 

Nacionalno koordinaciono tijelo za zarazne bolesti, kako se navodi u Zakonu o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti, formirano je od strane Ministarstva zdravlja, na predlog Instituta za javno zdravlje a čine ga doktori medicine specijalisti (epidemiologije, infektologije, mikrobiologije, pedijatrije, neonatologije) i predstavnici Ministarstva i organa državne uprave nadležnog za poslove poljoprivrede.

Koordinaciono tijelo čini sedam članova a, po potrebi, na predlog Koordinacionog tijela ili Instituta, mogu se angažovati i pojedini eksperti za potrebe odstranjivanja i/ili iskorjenjivanja pojedinih zaraznih bolesti.
Koordinaciono tijelo, između ostalog, vrši odstranjivanje ill iskorjenjivanje zaraznih bolesti iz Liste zaraznih bolesti. Za detaljnije informacije upućujemo na Zakon o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti.
Privremene mjere i preporuke u Crnoj Gori usvojene od strane Ministarstva zdravlja na predlog Instituta za javno zdravlje, i uz preporuke NKT, mogu se naći na linku i redovno pratiti njihovo ažuriranje.
 
U nastavku su preporuke koje se direktno tiču osoba s invaliditetom:

• Preporučuje se Crvenom krstu Crne Gore da za osobe s invaliditetom, penzionere, starije osobe i hronične bolesnike obezbijedi dostavu hrane, ljekova, sredstava za održavanje higijene i drugih potrepština, ako za ove potrebe nemaju drugu mogućnost i podršku. Crveni krst će za ove potrebe uspostaviti posebnu telefonsku liniju.
• Apeluje se i upozoravaju starija lica, lica sa hroničnim oboljenjima i lica sa invaliditetom da se maksimalno uzdrže i bez velike potrebe ne napuštaju objekte stanovanja.

Takođe, Zavod za zapošljavanje Crne Gore je još u prvim danima dao preporuku svim poslodavcima koji imaju zaposlene osobe s invaliditetom da im omoguće i organizuju rad od kuće u vrijeme primjene mjera zaštite.

Sve informacije o koronavirusu, oboljenju Covid-19, te aktivnostima koje preduzima Vlada Crne Gore, Nacionalno koordinaciono tijelo za zarazne bolesti i drugi državni organi dostupne su i na novom sajtu Coronainfo Crna Gora. 

Osim navedenog, u odnosu na mjere i naredbe, usvojeni su i uzuzeci kada su u pitanju neke kategorije OSI i u određenim vremenskim intervalima, odnosno u cilju zadovoljavanja specifičnih vrsta potreba. Naime, izuzeci zabrana za OSI su sljedeći: 
- Djeca s invaliditetom (posebno djeca s autizmom i djeca koja koriste kolica) i odrasle osobe koje koriste kolica imaju pravo biti na javnoj površini najduže 60 minuta u terminima kada za druge važe zabrane, tj. radnim danima u periodu od 19.00 h uveče do 5.00 h ujutru sljedećeg dana, subotom od 13.00 h do 5.00 h u nedjelju, i nedjeljom od 11.00 h prije podne do 5.00 ujutru u ponedeljak;
- Sve osobe s invaliditetom imaju pravo na pratioca kad idu kod ljekara, bilo da je u pitanju primarni, sekundardni ili tercijalni nivo zdravstvene zaštite, s tim što su posjete u bolnicama zabranjene i morala bi posebna vrsta odobrenja za boravak asistenta, tj. roditelja u bolnici za djecu, dok za sve odrasle važe iste zabrane. 
U oba navedena slučaja osoba s invaliditetom ili njen pratilac moraju imati odgovarajući dokument izdat od nadležnih službi, prije svega ljekara, koji potvrđuje vrstu i namjenu izdate potvrde, odnosno uputa, izvještaja ili drugog dokumenta iz domena zdravlja.  

Druge institucije i organizacije

Klinički centar Crne Gore

Na ovom linku možete pogledati materijal KC o COVID-19.

Domovi zdravlja Crne Gore

• Dom zdravlja Andrijevica: (051) 243 407
• Dom zdravlja Bar: (030) 311 001
• Dom zdravlja Berane: (051) 236 584
• Dom zdravlja Budva: (033) 427 200
• Dom zdravlja Bijelo Polje: (050) 432 327
• Dom zdravlja Cetinje: (041) 231 379
• Dom zdravlja Danilovgrad: (020) 812 106
• Dom zdravlja Herceg Novi: (032) 343 111
• Dom zdravlja Kolašin: (020( 865 180; (020) 865 140
• Dom zdravlja Kotor: (032) 334 533
• Dom zdravlja Mojkovac: (050) 472 246; (050) 472 160 
• Dom zdravlja Nikšić: (040) 231 202
• Dom zdravlja Podgorica: (020) 481 900; 281 928;
• Dom zdravlja Plav: (051)251 103
• Dom zdravlja Pljevlja: (052) 311 026 
• Dom zdravlja Rožaje: (051) 271 347
• Dom zdravlja Tivat: (032) 671 774 ; (032) 671 981
• Dom zdravlja Ulcinj: (030) 412 433 

Servisi koji su razvili pojedini domovi zdravlja povodom COVID-19:

Dom zdravlja Bar: epidemiološka služba (030) 317 351
Dom zdravlja Berane: 069 920 560
Dom zdravlja Budva: 069 303 367
Dom zdravlja Bijelo Polje: 069 333 118
Dom zdravlja Cetinje: 067 444 810
Dom zdravlja Herceg Novi: epidemiološka služba (031) 342 952
Dom zdravlja Kolašin: Call centar: 067 616 303
Dom zdravlja Kotor: inija za psihosocijalnu pomoć građanima  069 217 201
Dom zdravlja Podgorica: Call centar: 19816; (020) 481 900, 067 709 606; 067 709 607; 067 306 242; 067 066 342

Epidemiološke službe po opštinama

• Opštine: Podgorica, Cetinje, Tuzi i Danilovgrad

067 505 549; 067 044 841 (viber); (020) 419 819; (020) 412 858 (posebna linija za COVID-19)

• Opštine: Nikšić, Šavnik i Plužine - 067 805 828; 067 883 515;
• Opština Herceg Novi - 068 800 524;
• Opština Budva - 068 327 827;
• Opština Tivat - 067 059 953;
• Opština Kotor - 069 613 422;
• Opštine: Bijelo Polje, Kolašin i Mojkovac - 069 228 640; 068 127 687;
• Opštine: Berane, Petnjica, Plav, Gusinje, Andrijevica - 069 274 140;
• Opštine: Bar i Ulcinj - 068 891 035; 068 891 115;
• Opštine: Pljevlja i Žabljak - 067 613 695;
• Opština Rožaje - 068 725 460;

Pružanje psihosocijalne savjetovanja i podrške djeci i roditeljima djece s invaliditetom: 067 002 966

Kontakt telefona u zdrastvenom objektu u Tuzima 603 940 za građane sa teritorije Opštine Tuzi

Kontakt telefoni za psiho-socijalnu pomoć su: (020) 481 929 i 067 074 135.

Dom zdravlja Plav Telefoni za pojavu i širenje COVID-19: 067 010 780; 069 611 190; 067 054 369; 067 221 834

Zdravstvena stanica Gusinje: 069 462 975
Zdravstvena stanica Murino: 068 176 115

Dom zdravlja Tivat

067 059 953 – epidemilogija (0-24h)
032 671 774 – opšta praksa (7-21h)
032 671 981 – opšta praksa (7-15h)
032 673 256 – dječiji dispanzer (7-21h)
032 677 350 – ambulanta Radovići (7-14h)

Crveni krst Crne Gore

• Andrijevica: (051) 230 800; 069 615 029
• Bar: (030) 315 444; 069 334 257
• Bijelo Polje: (050) 431 935; 067 615 701
• Budva: (033) 455 547; 067 631 860
• Berane: (051) 235 049; 069 049 907
• Cetinje: (041) 231 702 ; 067 222 821
• Danilovgrad: (020) 811 461; 067 060 160
• Herceg Novi: (031) 327 320; 067 419 735
• Kolašin: (020) 865 680; 067 022 033
• Kotor: (032) 325 483; 069 400 919
• Mojkovac: (050) 472 150; 069 549 182
• Nikšić: (040) 213 601; 067 309 120
• Plav: (051) 252 773; 068 871 497
• Plužine: (040) 271 228; 069 531 200
• Pljevlja: (052) 200 263; 068 820 292
• Podgorica CKCG: (020) 241 819
• Rožaje: (051) 252 773; 068 871 497
• Tivat: (032) 671 318; 069 351 215
• Šavnik: 063 208 008
• Ulcinj: CKCG 020 241 819
• Žabljak: CKCG 020 241 819
• Petnjica: (051) 235 049; 069 049 907
• Gusinje: (051) 252 773; 068 871 497
• Tuzi: (020) 875 042; 068 860 841
• Golubovci: 068 860 836

UNICEF

Unicef kancelarija u Crnoj Gori je od početka pandemije koronavirusa izradila značajan broj informativnih materijala i savjeta kako se ponašati u siituaciji izazvanoj širenjem virusa.

Materijali na crnogorskom dostupni su ovdje.

Izvori informacija
 
Ključni izvori informacija treba da budu:

• Institut za javno zdravlje Crne Gore
• Svjetska zdravstvena organizacija             
• Evropski centar za kontrolu bolesti (ECDC)
• Sajt Coronainfo CG 

Kontakti za COVID 19

1. Info linija - Coronavirus u Crnoj Gori: (020) 412 858 - Radno vrijeme kol centra ponedjeljak-petak 8:00 - 22:00 h, subota 10:00 - 14:00 h
2. Koronavirus – SOS linija Instituta za javno zdravlje 1616 (svakog dana 8.00 - 23.00 h)
3. Zdravstvena sanitarna inspekcija: (020) 608 015
4. Svjetska zdrastvena organizacija (WHO) kancelarija u Crnoj Gori (020) 244 809
5. Komunalna policija: 067 002 005
6. Prijave nepravilnosti: 080 555 555
7. Crveni krst, posredstvom volontera, pruža humanitarnu pomoć: dodjeljivanje osnovnih životnih namirnica, ili nabavka istih, ili obavlja druge poslove u dijelu komunalnih ili drugih djelatnosti (069 19 44 75) ili psiho-socijalna podrška (069 19 44 76). 
   U skladu s mjerama koje je predložilo Nacionalno koordinaciono tijelo za zarazne bolesti zabranjena je organizacija dostavljanja na kućne adrese životnih namirnica i ljekova bez saglasnosti Operativnog štaba Nacionalnog koordinacionog tijela za zarazne bolesti. Molimo vas da se obratite ovim povodom na email adresu: Ova adresa el. pošte je zaštićena od spambotova. Omogućite JavaScript da biste je vidjeli.
8. Klinički centar Crne Gore – psihološka podrška za sve građane Crne Gore – 1555 (radno vrijeme više od 20 stručnjaka iz oblasti radiće od 10 do 19 časova svakoga dana)
9. Glavni grad Podgorica – Call centar 48 – 080 081 081

Ostale institucije: 

• Kancelarija Generalnog sekretarijata Vlade – komunikacija sa građanima: (020) 482 876;
• Online prijava za crnogorske državljane u inostranstvu koji planiraju povratak Građani se mogu obratiti sa zahtjevom za povratak svakog dana 8:00 - 20:00 h, i na brojeve telefona (020) 234 111 i (020) 234 222;
• Ministarstvo zdravlja: (020) 412 858 - 8:00 - 20:00h, subotom 10:00 - 14:00h;
• Ministarstvo javne uprave Informacije o eletronskim uslugama državnih organa mogu se dobiti putem info linije (020) 237 218 radnim danima 7:00-15:00 h;